کولرگازی ها یکی از کاربردی ترین و محبوب ترین سیستم های تهویه مطبوع است که در انواع محیط ها و ساختمان ها مورد استفاده قرار می گیرد. با وجودی که کولر گازی ها امکانات خوبی را ارائه می دهند اما همانند هر وسیله برقی دیگری، ممکن است دچار ایراد و نقص فنی شوند. یکی از مشکلاتی که در کولرگازی رخ میدهد، سوختن و خرابی خازن آن است. خازنها جزئی از مدار الکتریکی کولر گازی بوده و برای کارکرد دستگاه حیاتی هستند. خرابی خازن میتواند باعث شود کولر گازی درست کار نکند و عملکرد آن دچار مشکل شود. در این مقاله به علائم و علل خرابی خازن کولر گازی و راههای تشخیص و تعمیر آن میپردازیم.
در صورتی که کولر گازی شما دچار هر گونه مشکلی شده می توانید با ما تماس بگیرید تا تیم تعمیرکاران متخصص ما جهت عیب یابی و تعمیر کولر به محل انتخابی شما اعزام شوند. توجه داشته باشید که نمایندگی تعمیرات کولر گازی دماکالا تنها در شهر تهران فعال است.
عملکرد خازن در کولر گازی
خازنها جزئی از مدار الکتریکی کولر گازی بوده و وظیفه ذخیره و آزاد کردن الکتریسیته را بر عهده دارند. با توجه به این که انرژی لازم برای راه اندازی موتور کولر هنگام روشن کردن دستگاه تقریبا 3 تا 5 برابر بیشتر از انرژی لازم برای ادامه کار آن است، خازنها برق را ذخیره کرده و سپس در هنگام نیاز آن را به موتور کمپرسور کولر منتقل میکنند تا راهاندازی شود. زمانی که عملکرد موتور به سطح ثابت می رسد خازن انرژی اضافی را در خود ذخیره می کند.
در کولر گازی چند نوع خازن وجود دارد؟
در کولر گازی سه نوع خازن وجود دارد:
خازن کمپرسور – برای روشن کردن کمپرسور استفاده میشود و بزرگترین خازن است چون انرژی بیشتری نیاز دارد.
خازن فن بیرونی – برای فن کندانسور است تا هوای گرم موتور را به بیرون هدایت کند.
خازن فن داخلی – در داخل کولر قرار دارد و برای گردش هوای خنک استفاده میشود.
هر خازن وظیفه مشخصی دارد و با هم کارکرد کولر گازی را ممکن میسازند.
علائم خرابی خازن کولر گازی
اگر خازن کولر گازی شما دچار مشکل شده باشد، با نشانههای زیر میتوانید آن را تشخیص دهید:
۱. کولر روشن نمیشود
اگر پس از روشن کردن کولر، هیچ اتفاقی نیفتد و دستگاه روشن نشود، احتمال خرابی خازن راهانداز وجود دارد. در این حالت، خازن انرژی لازم برای راهاندازی موتور کولر را فراهم نمیکند.
۲. صدای بلند هنگام روشن شدن
اگر هنگام روشن شدن کولر صدای بلند و ناهنجاری شنیده شود یا دستگاه با صدای خش خش کار کند، میتواند نشانهای از خرابی خازن باشد. خازن معیوب باعث اختلال در مدار الکتریکی میشود.
۳. کاهش عملکرد خنککنندگی یا تولید هوای گرم
اگر کولر همچنان روشن میشود اما به اندازه قبل خنک نیست و به نظر میرسد کارایی آن کمتر شده، ممکن است خازن آسیب دیده باشد. خازن معیوب باعث کاهش عملکرد و خنککنندگی کولر میشود.
4. افزایش مصرف برق
اگر ناگهان متوجه شده اید که مصرف برق شما به طور غیر منطقی افزایش یافته احتمال دارد که کولر گازی دچار مشکل شده باشد. از آنجایی که خرابی خازن در کولر گازی می تواند باعث مشکل در تنظیم ولتاژ و افت عملکرد کولر شود، موتور کمپرسور مجبور است سخت تر کار کند تا دما را تنظیم کند و در نتیجه برق بیشتری مصرف می شود.
5. خاموش و روشن شدن مکرر
اگر کولر بطور مکرر و غیرطبیعی خاموش و روشن شود، این میتواند به دلیل خرابی خازن باشد. خازن معیوب باعث قطع و وصل مکرر جریان برق در مدار الکتریکی میشود.
6. بوی سوختگی
گاهی اوقات خازنها ممکن است به دلیل ولتاژ بیش از حد دچار سوختگی و داغ شدن بیش از حد شوند. این امر منجر به ایجاد بوی سوختگی در کولر میشود. اگر چنین بویی استشمام کنید، به احتمال زیاد خازن کولر آسیب دیده است.
7. جریان برق نشتی
یکی دیگر از نشانههای خرابی خازن، بروز جریان نشتی در بدنه کولر است. در صورت آسیب دیدن عایق خازن، امکان نشت جریان الکتریکی وجود دارد.
8. کد خطای PCB
برخی از کولرهای پیشرفته مجهز به برد الکترونیکی PCB هستند که در صورت بروز ایراد، کد خطا نمایش میدهد. کدهای خطای EC و PC میتواند نشاندهنده مشکل خازن باشد.
9. صدای وز وز در کندانسور
شنیده شدن صدای وز وز در کندانسور کولر گازی نیز می تواند یکی از نشانه های خراب شدن خازن کولر گازی باشد.
10. روشن نشدن کمپرسور و کار کردن کولر روی حالت فن
یکی از علامت های نشان دهنده خرابی خازن این است که وقتی کولر را روشن می کنید، کمپرسور روشن نمی شود و فقط فن دستگاه کار می کند.
علل خرابی خازن کولر گازی
خازن کولر به دلایل زیر ممکن است دچار مشکل شود:
کهنگی و فرسودگی: با گذشت زمان و کهنه شدن، خازن میتواند دچار نقص شود.
اتصالات شل: اگر اتصال سیمها به خازن شل باشد، موجب افزایش مقاومت الکتریکی و در نتیجه گرمای بیشتر و آسیب دیدن خازن میشود.
نوسانات ولتاژ: ولتاژ برق نامناسب و نوسانات آن میتواند باعث آسیب دیدن خازن شود.
رطوبت و نم: رطوبت موجود در هوا میتواند به عایقهای خازن صدمه بزند و باعث نشتی جریان شود.
یخ زدگی: در زمستان اگر لولههای حاوی گاز کولر یخ بزند، فشار وارد شده میتواند به خازن صدمه بزند.
نگهداری نامناسب: عدم تمیز کردن و نگهداری صحیح کولر میتواند باعث خرابی زود هنگام خازن شود.
داغ شدن دستگاه: بالا رفتن بیش از حد دما در مدار کولر گازی می تواند باعث سوختن خازن ها شود.
اتصال کوتاه: اتصال کوتاه در مدار می تواند به قطعات مختلف از جمله خازن آسیب برساند.
راه تشخیص خرابی خازن
برای تشخیص خرابی خازن در کولر گازی، علاوه بر بررسی علامت ها، باید تست خازن انجام شود. توجه داشته باشید که تست خازن و تعویض خازن کولر گازی باید حتما توسط تعمیرکار مجرب و آموزش دیده انجام شود. در ادامه مراحل تست خازن کولر گازی را به صورت خلاصه با هم مرور می کنیم. با این حال باید تذکر دهیم که مطالعه این موارد برای این که خودتان کار تعمیر کولر گازی را انجام دهید به هیچ وجه کافی نیستند. بنابراین اگر می خواهید به خودتان و کولر گازی آسیبی وارد نکنید، حتما برای عیب یابی و تعمیر کولر گازی با ما تماس بگیرید.
تست خازن کولر گازی
برای بررسی سلامت خازن کولر گازی، مراحل زیر را انجام دهید:
- دو سر ولتمتر را به خازن متصل کنید.
- پس از اتصال، حرکت عقربههای ولتمتر را بررسی کنید.
- اگر عقربهها به سرعت به انتها حرکت کرده و برگردند و سپس به آرامی به نقطه اول برگردند، نشاندهنده سلامت خازن است.
- اما اگر عقربهها حرکت غیرطبیعی داشته باشند، به این معنی است که خازن کولر معیوب یا سوخته است. در این صورت نیاز به تعویض خازن دارید.
نحوه تعویض خازن کولر گازی
برای تعویض خازن خراب کولر گازی مراحل زیر را دنبال کنید:
- ابتدا برق کولر را قطع کنید.
- با پیچ گوشتی، بست خازن قدیمی را باز کنید و آن را از مدار الکترونیک جدا کنید. سیمها را یکی یکی جدا کنید تا اشتباه نشود.
- سیمهای خازن جدید را دقیقاً مشابه خازن قدیمی به مدار وصل کنید. توجه داشته باشید که دو سیم باید به COM متصل شوند.
- خازن قدیمی را خارج کرده و با بست، خازن جدید را جایگزین کنید.
- برق را وصل کرده و کولر را روشن نمایید.
نکاتی در مورد تعویض خازن کولر
در صورتی که خازن کولر شما نیاز به تعویض داشته باشد، نکات زیر را مدنظر قرار دهید:
- خازن جدید باید دقیقاً مشابه خازن فعلی از نظر ظرفیت، ولتاژ و جنس بدنه باشد.
- قبل از تعویض، حتماً برق کولر را قطع کنید.
- اتصالات سیمها به خازن جدید باید محکم و ایمن باشد.
- پس از نصب، کولر را تست کرده و اطمینان حاصل کنید که درست کار میکند.
توصیه میشود تعویض خازن توسط افراد متخصص و آشنا به مدار الکتریکی انجام شود تا از بروز هرگونه مشکل ایمنی جلوگیری شود.
نتیجهگیری
خازنها جزء بسیار مهمی از مدار الکتریکی کولر گازی هستند که نقش کلیدی در عملکرد صحیح دستگاه دارند. خراب شدن خازن میتواند موجب راهاندازی نشدن کولر، صدای ناهنجار یا کاهش خنککنندگی دستگاه و سایر مشکلاتی که در مقاله به آن ها اشاره شد شود.
با توجه به علائمی مانند خاموش شدن مکرر، بوی سوختگی، صدای بلند هنگام روشن شدن و جریان نشتی میتوان وجود مشکل در خازن را تشخیص داد.
در صورت مشاهده این علائم، توصیه میشود در اسرع وقت با مراکز تخصصی تعمیرات کولر گازی یا تعمیرکاران مجرب تماس بگیرید تا از بروز خسارتهای بیشتر جلوگیری شود. مراقبت و نگهداری مناسب از کولرگازی نیز میتواند تا حد زیادی از بروز این مشکلات پیشگیری کند.
سوالات متداول درباره خراب شدن خازن کولر گازی
عمر مفید یک خازن کولر چقدر است؟
معمولاً عمر مفید یک خازن کولر حدود ۱۰ سال برآورد میشود. البته این مدت بسته به کیفیت خازن و شرایط استفاده متفاوت است. شرایط نامناسب یکی از عوامل کاهش دهنده عمر خازن کولر گازی است.
چگونه متوجه شویم خازن کولرمان نیاز به تعویض دارد؟
علائمی مثل عدم روشن شدن کولر، صدای بلند هنگام کار، خاموش و روشن شدنهای مکرر و کاهش خنککنندگی، نشانههای خرابی خازن هستند.
آیا میتوانیم خودمان خازن کولر را تعویض کنیم؟
توصیه میشود تعویض خازن توسط افراد متخصص انجام شود. اما اگر تجربه لازم در تعمیرات کولر را دارید، میتوانید با رعایت نکات ایمنی خازن را تعویض کنید.